ประวัติความเป็นมา
วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดารามวรวิหาร เกิดจากการวมตัวของ วัดพระแก้วดอนเต้ากับวัดสุชาดาราม ซึ่งทั้งสองวัดนี้มีอาณาเขตติดต่อกัน และได้ยกฐานะเป็นพระอารามหลวงเรียกรวมกันเป็น" วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดารามวรวิหาร "
วัดพระแก้วดอนเต้ามีประวัติความเป็นมายาวนาน จนเป็นที่รู้จักของคนโดยทั่วไปในจังหวัดลำปาง มีตำนานเก่าแก่เล่ากันมาว่าในสมัยก่อนลำปางมีชื่ออีกชื่อหนึ่งว่า กุกกุฏนคร มีมหาเถระรูปหนึ่งจำพรรษาอยู่ที่วัดนี้ มีจิตศรัทธาอยากจะสร้างพระพุทธรูปไว้บูชา แต่ยังหาวัสดุไม่ได้ จนกระทั่งมีอุบาสิกาชื่อ นางสุชาดา ได้นำแตงโมขนาดใหญ่มาถวาย เมื่อพระมหาเถระผ่าแตงโมก็พบแก้วมรกตอยู่ภายใน จึงได้นำไปแกะเป็นพระพุทธรูป ในตำนานเล่าว่ามีเทวดามาช่วยเนรมิตให้ ชาวเมืองจึงมาสักการะบูชากันอย่างไม่ขาดสาย ในขณะเดียวกันก็มีพวกเสนาอำมาตย์ที่ไม่ชอบพระมหาเถระ ได้ไปฟ้องเจ้าเมืองว่าพระมหาเถระเป็นชู้กับนางสุชาดา เจ้าเมืองจึงให้เอานางไปประหารชีวิต ก่อนจะถูกประหารนางได้อธิษฐานว่า ถ้าหากนางมีความผิด ขอให้เลือดนางตกถึงดิน เมื่อเพชฌฆาตลงดาบ ศีรษะนางขาด เลือดก็พุ่งขึ้นสู่ท้องฟ้าหายไป ต่อมาจึงได้มีการสร้างวัดสุชาดารามคู่กับวัดพระแก้ว เพื่อเป็นการไว้อาลัยให้กับนางสุชาดาและพระเจ้าแก้วที่เทวดาเนรมิตให้นั้น ต่อมาพระมหาเถระได้นำมาถวายไว้ที่วัดพระธาตุลำปางหลวงและประดิษฐานอยู่จนถึงปัจจุบัน ชาวลำปางจะนำออกมาแห่ในวันสงกรานต์และเมื่อมีเทศกาลสำคัญของบ้านเมือง เชื่อกันว่าพระเจ้าแก้วนั้นศักดิ์สิทธิ์ยิ่งนัก เมื่อนำออกมาแห่คราวใดก็จะทำให้ฟ้าฝนตก ทำให้ชุ่มชื้นอุดมสมบูรณ์
นอกจากนี้วัดพระแก้วดอนเต้าได้เคยเป็นที่ประดิษฐานพระมหามณีรัตนปฏิมากรหรือพระแก้วมรกตที่อัญเชิญมาจากเชียงราย แต่ช้างที่อัญเชิญพระแก้วมรกตไม่ยอมเดินทางต่อ จึงนำมาประดิษฐานไว้ที่วัดนี้เป็นเวลา ๓๒ ปี จนถึง พ.ศ.๒๐๑๑ จึงได้อัญเชิญไปประดิษฐานที่เชียงใหม่